Historia

WYŚLIJ ARCHIWALNE ZDJĘCIE
  • 12 czerwca 2022
  • wyświetleń: 6218

Seminarium Nauczycielskie - niezrealizowany projekt

W 1922 po zmianie państwowości, uchwałą Sejmu Śląskiego postanowiono utworzyć w Pszczynie Państwowe Seminarium Nauczycielskie męskie.

Projekt do realizacji - internat , seminarium nauczycielskie
Projekt do realizacji - internat · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów


Na początku ulokowano je w dwóch budynkach po niemieckich preparandach (budynku dawnej Szkoły Ekonomicznej przy ul. Bogedaina). Jego dyrektorem został mianowany Tadeusz Przysiecki. Naukę rozpoczęto już w 1922 roku. Niestety w budynkach panowała ciasnota, braki w wyposażeniu, nie mówiąc już o braku sali gimnastycznej.

W niedługo później na Górnym Śląsku ogłoszono trzy poważne konkursy architektoniczne: na plany budowy gmachu województwa i Sejmu Śląskiego, archikatedry w Katowicach oraz Seminarium Nauczycielskiego w Pszczynie. Projekt na budowę Seminarium obejmował obiekty szkolne oraz mieszkalne. Konkurs ten cieszył się dużym zainteresowaniem, nadesłano aż 22 prace.

IV nagroda - arch. S. Tabiński
IV nagroda - arch. S. Tabiński · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów


Wśród nadsyłających projekty byli między innymi Stanisław Tabiński (zaprojektował między innymi Dom Oświatowy w Katowicach, dziś budynek Biblioteki Śląskiej), Adolf Szyszko-Bohusz (zaprojektował między innymi zamek prezydenta w Wiśle).

III nagroda - arch. A. Szyszko-Bohusz, seminarium nauczycielskie
1. III nagroda - arch. A. Szyszko-Bohusz · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów

2. III nagroda - arch. Stefan Piwowarczyk, seminarium  nauczycielskie
2. III nagroda - arch. Stefan Piwowarczyk · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów


Trudnością w opracowaniu planów seminarium był brak ścisłej regulacji otaczających parcelę ulic oraz to, że nie wszyscy projektanci mieli możliwość poznania terenu budowy. Te wątpliwości spowodowały różnorodność w ugrupowaniu budynków: jedni rozrzucili je luźno, inni w założeniu zamkniętym.

seminarium nauczycielskie
1. II nagroda arch. T. Wróbel i L. Karasiński · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów

2. II nagroda - arch. J Gałęzowski i A. Wiedermann
2. II nagroda - arch. J Gałęzowski i A. Wiedermann · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów


Pierwsze posiedzenie Sądu Konkursowego odbyło się w auli Seminarium w Pszczynie w październiku 1925 r. W jego skład wchodziło 10 osób : burmistrz Pszczyny J. Figna, dyrektor Seminarium T. Przysiecki, 4 przedstawicieli Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz 4 architektów.

Po pierwszym posiedzeniu odrzucono 5 prac, resztę pozostawiono do rozpatrzenia w następnym etapie. Odbył się on dnia 13.10.1925 r. w auli Państwowego Gimnazjum w Katowicach. Odrzucono kolejnych 9 prac, uzasadniając błędnym projektowaniem, niezgodnością z wytycznymi konkursu i brzydkimi fasadami. Spośród pozostałych miał zostać wyłoniony zwycięzca.

Tajne głosowanie odbyło się o godzinie 9 wieczorem, żadna z prac nie zdobyła I miejsca. Przyznano dwa II miejsca, dwa III miejsca oraz IV miejsce. Jednak zdecydowano się na zakup najtańszego projektu spoza miejsc nagrodzonych, studenta Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Tadeusza Jaworskiego.

Projekt szkoły przeznaczony do realizacji
Projekt szkoły przeznaczony do realizacji · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów


Program konkursu był zakrojony na zbyt dużą skalę. Budynek Seminarium miał stanąć w szczerym polu na skraju dzielnicy willowej małej miejscowości. Nie miał być monumentalnym gmachem z pretensjonalną fasadą a raczej niskim, przytulnym, swojskim budynkiem.

Pamiątkowe zdjęcie absolwentów Seminarium Nauczycielskiego z 1926 roku
Pamiątkowe zdjęcie absolwentów Seminarium Nauczycielskiego z 1926 roku · fot. ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów


Wreszcie zdawało się, że tutejsze seminarium w latach 1927-1929 uzyska swój wspaniały gmach, nowoczesny, wzorowy wraz z internatem i salą ćwiczeń. Wydano na ten cel duże kwoty, zorganizowano ogromną ilość materiału budowlanego. Prawdopodobnie ze względu na kryzys ekonomiczny i późniejszy wybuch II wojny światowej, był to jedyny z trzech wielkich projektów Województwa Śląskiego, który nie doczekał realizacji.

Materiały ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów.

Źródła:
  • Sprawozdanie z 15-lecia pracy w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Pszczynie
  • Architekt 1925

Justyna&Damian Okręta

Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Historyczne ciekawostki" podaj

Komentarze

Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu pless.pl zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.

Historyczne ciekawostki

Odkurzamy ciekawe fakty o Ziemi Pszczyńskiej sprzed lat, szukamy starych fotografii. Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Historyczne ciekawostki" podaj